Espor Nedir ? ve Tarihsel Gelişim

Espor 2 takımın birbirleri arasında, karşılaşmaya dayalı oyunlarda, zihinsel ve fiziksel kabiliyetlerini geliştirdikleri spor faaliyetleridir. Bununla alakalı, birçok isim çeşitli tanımlar ortaya atmıştır. Hamari ve Sjöblom “Sporun öncelikli yönlerinin elektronik sistemler tarafından kolaylaştırıldığı, hem oyuncuların ve takımların girdilerine hem de Espor sisteminin çıktılarına insan-bilgisayar ara yüzleriyle aracılık eden bir spor biçimidir.” Şeklinde bir tanım ortaya atmıştır. Bunun dışında T.C Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı “Elektronik sporlar takımlar halinde ya da birey olarak, farklı içerik dallarında, refleks, el-göz koordinasyonu, hızlı karar verme, takım ve kaynak yönetimi gibi yeteneklerin ön plana çıktığı sanal rekabet platformudur” şeklinde tanımlaması olmuştur. Espor&ampet dönemi olarak iki döneme ayırabiliriz. 1980 ile 1990 yılları aslında atari dönemi olarak anılmaktadır. Espor SEGA şirketinin 1974 senesinde sponsor olduğu “All Japan TV Game Championships in Tokyo” Japonya’daki 300 yerel şampiyon arasından 16 finalistin seçildiği bir yarışma olmuştur. 1980 yılında Amerika’da ortaya çıkan Espor patlamasının habercisi gibidir. Espor’un genel olarak 1980’lerde ortaya çıktığını söyleyebiliriz. Atari oyunları aslında rekabet oyunlarının başlangıcı sayılabilir. Atari oyunlarından sonra rekabete dayalı bilgisayar oyunlarıyla geliştiğini söyleyebiliriz. Bu gelişme ile bilgisayar oyunlarında batı kültüründe rekabete dayalı oyunun sadece “birinci şahıs nişancı” veya “birinci bakıştan nişancı (FPS)” tarzındaki oyunlarla (Doom, Duke, a Elektronik Spor kavramının kullanılmasının ortaya çıkışı güvelinir bir kaynak olabilecek Çevrimiçi Oyuncular Birliği (Online Gamers Association) 1999 yılındaki faaliyete geçmesiyle ilgili basın açıklaması olduğu söylenebilir. Özellikle 2000’li yılların başlında FPS olarak bilinen oyun türleri Espor turnuvalarının büyümesine yol açan önemli bir etkendir.  Gençlerde Espor’un ortaya çıkışı dünya genelinde kültürle ilişkilendirilse de doğu ve batının değer sistemlerindeki iki farklı oyun kültürü bu Espor oyunlarında da gözükmektedir. Avrupa ve Amerika’da genellikle ağa bağlı olarak oynanan 1993’te çıkan Doom ve 1996 yılında çıkan Quake isimli FPS tarzında oyunların piyasaya &cc. 1996 yılında birkaç profesyonel veya yarı profesyonel çevrimiçi oyuncular çevrimiçi turnuvalarda boy göstermişlerdir. Bu turnuvalardan hala etkisini hissettiren ve Amerika’daki önde gelen spor ligleri tarafından model alınan Siberatlet Profesyonal Ligi önemlidir. Bu ligin ilk kez 1997 yılında turnuvası Canlı olarak yayınlanmıştır. 1999 yılında oyun geliştirme şirketi Valve birinci şahıs nişancı tarzında geliştirdiği Half-Life oyunundan devşirdiği “Counter Strike” oyunu çıkarmasıyla Batı oyununun Espor karşılaşmalarının en merkezinde yer almıştır. Doğuda genel olarak Espor kültürü öncelik olarak Kore’de başlamıştır. 1990’ların ortalarında internette geniş bant altyapısı hızla büyümüştür. Koreliler Amerika ve Avrupa’nın aksine &ccedil_tir. 1998 y1l1nda NCsoft taraf1ndan ortaya ç1kar1lan Linage oyunu buna en önemli örnek olarak gösterilebilir. Gerçek Zamanl1 Strateji Oyunlar1n1 (Real Time Strategy Games) tercih eden Koreliler 90’lar1n ortalar1na do ru 1994’te WarCraft’1n varisi say1lan Kaliforniya firmas1 Blizzard Entertaintment’in 1998 tarihinde sunulan çok oyunculu strateji oyunu StarCraft oyun dünyas1na egemen olmu_tur. Bu oyun özellikle kar_1la_mal1 oyun için çok uygun olmu_tur. Günümüzde bat1 ve do u aras1nda kültürlerini sentezlemesiyle birlikte küresel Espor etkinlikleri artm1_t1r. Bu durum 2 farkl1 kültürün oyunlar1n1n beraber oynanmas1na sebep olmu_ ve dünyada geli_mesini h1zland1rm1_t1r. 2001 y1l1nda gerçekle_tirilen ve 150.000 dolar ödül havuzlu Dünya ^ampiyonas1n1n yanı sıra 2002 yılında ortaya çıkan New York Merkezli Major League Gaming, Espor tarihinin gelişiminde önemli bir yer tutmaktadır. 2000 yılı Espor için çok önemli gelişmelerin olduğu tarihtir. 2000 yılında şuan turnuvaların en büyüğü sayılan ve en önemli organizasyonların yapıldığı Electronic Sports League (ESL) 2000 yılında kurulmuştur. Dünya Siber Oyunları (World Cyber Games) ismiyle 2013 yılına kadar devam eden ve bir dönem Espor’un Olimpiyatları olarak düşünülen turnuvalar önemli bir gelişme göstermektedir. 2008 yılında Espor’un gerçek bir spor dalı olarak kabul ettirmek amacı ile yola çıkan ve günümüzde 46 üyesi bulunan Dünya genelinde söz sahibi olan Uluslararası eSpor Federasyonu (International E-Sports Federation) da G&ampuştur. Kuruluş Uluslararası spor arenalarında Espor’un kabul görmesi açısından birçok adım atmıştır. 2013 yılında Dünya Anti Doping Ajansı tarafından onaylı “ Dopingle Mücadele Kuralları” yürürlüğe girdi. 2014 yılında Uluslararası Herkes için Spor Birliği (TAFISA) üyesi oldu. 2015 yılında Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği (IAAF) ile ortaklık anlaşması imzaladı. 2016 yılında Espor’un Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından tanınması için resmi mektup gönderilmiştir. Bu Federasyonun 46 üye ülkesinin 22’sinde Espor, Ulusal Olimpiyat Komiteleri tarafından tanınmaktadır. Diğer 24 üye ise tanınma sürecindedir. Son olarak Asya Olimpiyat Konseyi, 17 Nisan 2017 tarihinde yaptığı açıklamalar ile 2022’de Çin’in HangOyunları’nda Espor’un resmi bir oyun olarak yarışmalarda yer alacağını duyurmuştur. Günümüzde sektörün en önemli oyunları arasında bulunan Dota 2, League of Legends oyunlarının bir çok ödül havuzu bulunup şuan en çok oynanan oyun League of Legends oyunudur. Bunun dışında Counter Strike Global Offensive gibi silahlı oyunlar Espor açısından önemli bir yer tutar ve birçok turnuva Dünya genelinde ses getirmektedir. Dünyada şuan da çok gençler ve orta yaş gurubunda çok revaçta olan Espor gelişmeye devam etmektedir.