Football Manager 26: Zombi Kıyametine Dair Eleştiriler ve Umut Kırıklıkları

Normal koşullar altında, burada Kasım ayını süsleyen ve Football Manager özlemimi dindiren etkileyici cümlelerle başlamayı tercih ederdim. Ancak, maalesef normal koşullar sona erdi; kendisi Unity’den yapılmış bir tabuta konarak Championship Manager 01/02’nin yanına gömüldü. Temennim, Football Manager 2008 ile birlikte, yattıkları yerden bize hala ışık tutmaya devam etmeleridir. Zira karşımızda bir zombi kıyameti mevcut ve benim gibi milyonlarca insan bu kıyameti daha önce yaşamıştı. Evet sevgili Oyungezerler, işte Football Manager 26’nın bende oluşturduğu his tam olarak bu şekilde. Bir mızrakla zombi avlıyorum; zombi oyunlarından nefret etsem de zombi avlamayı sevmeye çalışıyorum. Çünkü zombi avlamazsam hayatta kalamam, tamamen hayatta kalma içgüdüsüyle bu avı yapmaya çalışıyorum. FM 26’nın garip hikayesini daha iyi bir metafor ile anlatmayı başaramadım. Şimdi metaforlar diyarından, yeşil sahalara bir uzanalım ve bakalım bu apokalips neymiş.

Hayatımın Boşluk Tuşu

Birçok klavyede en büyük tuş boşluk tuşudur. Çünkü oldukça işlevseldir ve sıkça kullanılır. Sol elimizin baş parmağıyla ritmik şekilde basarken içindeki mekanizma insana huzur verir. Championship Manager 02-03 ile birlikte bu harika tuş, tüm menajerlik oyunlarının hayati damarı haline gelmeyi başarmıştı. Ta ki bu kara güne kadar; evet… Normalde boşluk tuşu sizi en son okunmamış habere götürür, tüm haberler bittiğinde de oyunun zaman akışı başlardı. Ancak bu sefer direkt zaman akışına geçip haberleri tamamen es geçebiliyorsunuz ve tekrar boşluğa basmak da bu akışı durdurmuyor. Bu durum inanılmaz derecede sinir bozucu ve bu nedenle birçok haberi görmeden geçmek zorunda kalıyorsunuz. Ayrıca, haberler arasında geçiş yaparken yukarı yön tuşu ile ilerlemek bile zaman zaman saçmalayabiliyor. FM 26, nasıl olduysa, boşluk tuşunu bile bozmayı başarmış. Hani 23 yıldır sorunsuz çalışan bir özellik nasıl bozulur? Bu oyunu hayatında ilk defa oynayan insanlara mı denettiniz? “DELİRDİNİZ Mİ?!” gibi yüzlerce soru akla gelebilir ama hiçbiri bu acı gerçeği değiştiremez. “OYUNUMUZ GRAFİK OLARAK ESKİ GÖZÜKTÜĞÜ İÇİN UNITY MOTORUYLA BAŞTAN YARATIYORUZ, HARİKA GÖZÜKECEK” nidalarıyla övülen Unity motorunun belki de en büyük kurbanı boşluk tuşunu da anmak istiyorum.

Bu noktada, genel bir arayüz karmaşası da karşımıza çıkıyor. Uzun yıllardır menajerlik oyunları, bilgisayar oyunculuğunun yüz akıydı; oyunlar bilgisayara uygun şekilde tasarlanırdı çünkü KİTLESİ BİLGİSAYARDAYDI. Ancak doyumsuz Sports Interactive, sanki dünyada çok sayıda kişi konsolda FM oynamak istiyormuş gibi oyunu konsola göre geliştirmiş. Tabi bu durum, bir menajerlik oyununda OPTİMİZASYON sorunu yaşanmasına neden oldu. Oyun ekranı çeşitli bölümlere ayrılmış durumda ve bu durumdan kaynaklı artık özgür olamıyorsunuz. Fare yerine joystick için tasarlanmış belirgin bir arayüz var ve bu nedenle kocaman ekranlarda küçücük yazılar gibi saçmalıklar da ortaya çıkıyor. Klavye-Fare optimizasyonunun olmaması nedeniyle oyunun genel akışı büyük bir darbe almış; devasa bir baltanın altında kalmadan menülerde gezmek zorunda kalıyorsunuz.

Transfer Merkezi Nerede? Herkese Sorun, Gösterir

Oyunun bu çerçeve yeni motoru sayesinde gap bir kaos FM dünyasında hüküm sürmeye başladı. Hiçbir şey yerli yerinde değil; bir menüye girdiğinizde kaybolup alt+f4’e yönelmeniz an meselesi. Gözlemci atayamıyor, oyunculara gelen teklifleri bulamıyorsunuz ve aşırı karanlık bir atmosferde nefes almaya çalışıyorsunuz. Ama üstünüze gelen aşırı anlam yüklü yazılar sizi boğuyor ve aniden etraf kararıyor. FM’nin yeni arayüzü tam olarak bu duygularla insanları karşılıyor. Neyse ki içerden biri, bize yardımcı olmak adına oyuna bir güzellik eklemiş. Bu harika insan, bence eski menajerlik oyunlarının ruhunu taşıyor; adeta bir ışık hüzmesi gibi oyuna ctrl+f kısayolunu eklemiş. Bu arama ekranı, oyundaki karmaşayı büyük ölçüde azaltarak, biraz huzur bulmanızı sağlıyor. Şu an hala oyunda hangi alana nereden girildiğini bilmiyorum. Bunun yerine ctrl+f yapıp “training, budget, penalties” gibi basit anahtar kelimeler yazarak çıkan sonuçlarla hayatımı sürdürmeye çalışıyorum. Eğer bu arama ekranı olmasaydı FM 26’da hayatta kalmam imkansızdı.

Hadi Biraz Pollyanna Olalım

Oyun oldukça iyi olduğu ve hatta mükemmel olan yanları da var, hakkını vermek gerek. Yeni maç motoru oldukça başarılı görünüyor. Evet, hala bazı hatalar mevcut ama en azından görsellik daha hoş. Atmosferler daha canlı ve heyecan verici geliyor ama bunlar kesinlikle FM oynamak için bir neden oluşturmuyor. Oyun, muhteşemliğin sınırında bir ayrım yapmış: TAKTİKLER! Toplu oyun ve topsuz oyun olarak taktikleri ikiye ayırmak oldukça mantıklı bir karar. Elbette bu özellik çok uzun süre önce CM3 motoruyla tanıştığımız bir şeydi; orada oyunu izleyemediğimiz için biraz burukluk hissediyorduk. Ancak FM 26 ile birlikte sunduğu sonsuz taktik varyasyonlarına tanık olmak harika bir zevk. Eğer hala yeni nesil FM oyunları için içimde bir umut varsa, tek nedeni bu taktik ekranıdır. Oyuncu rolleri tamamen değişmiş; artık her oyuncunun toplu ve topsuz oyunda farklı rolleri olabiliyor. Örneğin, hücumda tamamen serbest bıraktığınız 10 numara, defansif görevlerde orta sahayı üçleyecek hale gelebiliyor. Ya da MVP kanat oyuncunuz, defans arka planına hiç dönmeden sizin kanat hücum merkeziniz olabiliyor. Ön liberolar, artık düşman değil, direniş merkezim olabiliyor. Yetenekli oyun kurucumuzu fazla yormadan savunma yükünü paylaştırabiliyorum. Futbol sahası ile ilgili hayal ettiğim birçok şey FM 26’nın yeni taktik ekranında hayat buluyor.

Gözlemci Gözlerin Neler Görmüyor?

Menajerlik oyunları, en azından Sports Interactive’in denediği 20’lik sistemle oyuncu özelliklerini yıllardır hayatımızda barındırıyor. 20’lik sistemin 100’lük sisteme göre çok daha iyi olduğunu düşünüyorum. Zira 13 hız ve hızlanmaya sahip bir oyuncu, 100’lük sistemde 65’e denk gelecekti ve bu, oldukça yavaş kalmasına neden olacaktı. Ancak 20’lik sistemde 13 hız-hızlanma, kanat oyuncuları haricinde oldukça da kabul edilebilir bir durum. Aynı durum özellikle mental özelliklerde çok faydalı sonuçlar oluşturuyor. Oyunun veritabanında yüzbinlerce oyuncu olduğu için bu özelliklerin tek bir kaynaktan verildiği mantıklı olmazdı. Bu nedenle oyunun uzun yıllardır geniş bir gözlemci ekibi bulunuyor. Bu insanlar başarılı işlere imza atmalarının yanı sıra bazen absürt sonuçlar da elde edebiliyorlar. Uzun bir zamandır devasa absürtlüklerle karşılaşmıyorduk; yani geçmişte Tsigalko, Roncatto ve Temur benzeri absürtlüklere oldukça aşina olduk. Ancak oyunun betası çıktığında özellikle Türkiye’deki toplulukta endişeler su yüzüne çıkmaya başladı. Şu ana kadar herkesin dikkatini çeken İlyas Kubilay Yavuz, bu absürtlüklerden biri olarak karşımıza çıktı. Oyunun Türkiye gözlemcilerinden birisi, Kubilay’a 19 uzaktan şut gibi akıl sınırlarını zorlayan bir özellik verdi. Kendisine Kastamonuspor’da oynadığı dönemde de sıkça göz attığım için bu 19 uzaktan şut benim için de oldukça şaşırtıcıydı. Sonrasında gözlemci arkadaş çeşitli platformlarda kendisini aklamak amacıyla ilginç açıklamalar yapmaya çalıştı. Kubilay’ın çok fazla uzaktan gol atmadığını, bu özelliğini taçlandırmak istediğini söyledi. Ama dünya üzerindeki tüm oyuncuların bulunduğu bir veritabanında bir oyuncunun 19 uzaktan şutunun olması, o oyuncunun dünyanın her liginde böyle bir karaktere sahip olduğu anlamına geliyor. Yani aynı oyuncunun Donnarumma’ya karşı da 20 üzerinden 19’luk bir uzaktan şut çekebileceği anlamına gelmekte. Bu durum, oyuncuların ciddi tepkisini çekti. Ardından gelen “tamam, bundan sonra diğer önerilere göre tüm özelliklerini 11 veririm” tarzındaki açıklamalar, durumu daha da tuhaflaştırıp sıkıcı hale getirdi. Simülasyon olayı, gerçeğe yakın değerlerle oyuncuları içerisinde barındırması FM’nin eşsiz kılan özelliklerinden biri iken, zamanında oyun bu kadar gelişmiş değilken alt liglerde 48 gol atan bir oyuncuya 20 Bitiricilik özellikleri verebiliyorduk. Sports Interactive, sonradan bu hatadan ders almış ve değerleri makul hale getirmişti. Başta Kubilay olmak üzere birçok oyuncuda benzer sorunlar yaşanmakta, bu nedenle oyuncuların şikayet etmesi de son derece normal. Çünkü kimse en son 8 sene önce 2. ligde çift haneleri görmüş bir oyuncunun bir anda kariyerlerinde 30 metreden 5 gol attığını izlemek istemiyor. Kubilay bile kendisine not verecek olsa uzaktan şutlarına 15’ten fazlasını vermezdi düşünüyorum. Hayır, kendisi Kastamonu döneminde takımda en sevdiğim futbolcuydu ancak bu profil karşısında kendisi de şaşırmış olmalı. Eski oyunlardaki efsaneler arasında yer alan Temur da bugün bile CM03/04 ile ilgili konularda gülecektir. CM tarihinin efsanelerinden rahmetli Tsigalko, oyunun yarattığı baskı nedeniyle hiçbir zaman o seviyelere yükselememiştir. 25 yılı aşkın süredir menajerlik oyunlarına hayatını vermiş biri olarak, Sports Interactive’in uzun bir zamandır başarıyla izlediği özellik dağıtma konusuna acil olarak önem vermesini bekliyorum. Üzerine çektiği haklı tepkiler sonrası absürt çıkışlar yapan arkadaşları, oyunun insanların hayatındaki yerini hatırlamaya ve konumları gereği daha sağduyulu yaklaşmaya davet ediyorum.

Unity’nin Yapay Zeka Entegrasyonu Sorunlu Gözüküyor

Football Manager her ne kadar çok oyunculu oynanabilse de özünde tek kişilik eşsiz bir deneyim. Bu nedenle yapay zekanın kalitesi hayati bir öneme sahip. Eski oyunlarda özellikle antrenör yapay zekaları beni çok üzmüyordu, bazen hatalar oluyordu ama bunlar minimal düzeydeydi. Ancak FM 26, bu alandaki rezaletlerine bir yenisini ekledi. Yapay zeka antrenörleri gerçekten çok zayıf. Hani sıradan bir zayıflıktan bahsetmiyorum, neredeyse yok gibiler. Örneğin, Fenerbahçe kariyerimde Galatasaray’ın olağanüstü kadrosu ile bana zorluk çıkaracağından emindim. Ancak sezon başında güzel bir fiyata Torreira’yı sattılar ve bir yıl boyunca yedek sağ bek dışında HİÇBİR TRANSFER YAPMADILAR. Derbiye Berkan Kutlu – Kaan Ayhan orta sahası ile çıktılar… Oyun içindeki maç motoru da sapıtmaya oldukça müsait; arkadaşımın kariyerinde Kocaelispor, Beşiktaş’ı 8-0 yendi; benim kariyerimde Göztepe’nin Galatasaray’a 6 attığını gördüm. İlk 12 dakikada 5-0 yaptığım pek çok maç oldu. Antrenörlerin zayıflıklarına bir de maç motoru eklenince, oyunun simülasyon hissi bir anda kayboluyor. Yaptığınız taktiklerin, Şampiyonlar Ligi seviyesindeki takımlara karşı dahi önemi kalmıyor. Zira ne yaparsanız yapın, bir şekilde maçı kazanıyorsunuz; kazanamadığınızda bile rakipleriniz mutlaka takılıyor. Sanırım en azından bu yapay zeka düzelene kadar Türkiye Ligi’nden uzak durup biraz Serie A ve Premier Lig’e yönelmekte fayda var. Transfer yasağı olması da, Lazio kariyerini oldukça ilgi çekici kılıyor; ya da alt liglerden bir Perugia, eski günlerin hatırası olarak oldukça hoş olabilir.

Yazının genelinde büyük hayal kırıklıklarımı, öfkemi ve bu kıyamette hayatta kalma mücadelesini paylaştım. Ancak son cümlelerde yine kendimi hayal kurarken buldum. Bu umutsuzluk durumu beni oldukça rahatsız ediyor sevgili Oyungezerler… Ancak bu yıl çok ilginç bir olay yaşandı; 4 Kasım’da oyunu oynamaya başladığımda o kadar bunaldım ki aklım başka oyunlara kaydı. Bu durum, önceki 25 yılda bana asla yaşanmamıştı. Yeni bir menajerlik oyunu çıkıyor ama aklım başka oyunlara kayıyor; bu, oyunun kalitesinin düşüklüğünü gösteren en çarpıcı örnek olabilir. Hala nasıl böyle bir şey yaşandı şokunu atlatamıyorum; aynaya bakıp “3-5-2’Yİ TERSTEN OYNAYABİLİRSİN!” diye kendime söylemekten başka elimden hiçbir şey gelmiyor…