70’lerden Bu Güne Espor Tarihi

1970’li yılların başlarında ortaya çıkan “espor” terimi ortadan geçen 50 yılı aşkın müddette epeyce büyük değişimler ve daha da büyük bir gelişim göstererek günümüzdeki halini almayı başardı. 19 Ekim 1972’de Stanford Üniversitesi’nde 1 yıllık Rolling Stone aboneliği mükafatı ile başlayan bu süreç günümüzde milyonlarca oyuncuyu ve izleyiciyi bir ortaya getiren, milyarlarca dolarlık bir sanayi haline gelmiş durumda. Bu yazımızda sizlerle birlikte bu süreci incleyeceğiz.

Başlangıç: 1970’ler

Esporun başlangıcı olarak tanımlayabileceğimiz günler, 1972 yılında Stanford Üniversitesi’nde düzenlenen “Intergalactic Spacewar Olympics” turnuvasına dayanır. Kazanan oyuncuya ödül olarak Rolling Stone mecmuasına bir yıl boyunca fiyatsız abonelik mükafatı sunuldu. Bu turnuva, tarihte bir görüntü oyunu müsabakası olarak düzenlenen birinci aktiflik olarak yer alıyor.

İlk Adımlar: 1980’ler

1980’li yıllara gelindiğinde görüntü oyunları tanınan kültürde kendine kıymetli bir yer oluşturmaya başladı. Hem oyun konsollarının konutlara girişi hem de arcade makinelerin popülerleşmesi ile görüntü oyunlarına ilgi duyan insanların sayısı bir oldukça arttı. Ayrıyeten 1980 yılınca 10.000 kişinin iştiraki ile düzenlenen Space Invaders ve bir yıl sonra düzenlenen Donkey Kong turnuvaları bu yılların değerli espor adımları oldu.

İnternetin Yükselişi: 1990’lar

1990’lı yıllar internetin ve çevrimiçi oyunların yükselişi ile çağdaş manada esporun temellerinin oluştuğu yıllar oldu. İnternetin yaygınlaşması ile oyuncular dünyanın dört bir yanından diğer oyuncular ile çevrimiçi rekabetçi oyunlarda uğraş etmeye başladı. Bu yıllarda düzenlenen Street Fighter ve Mortal Kombat turnuvaları kıymetli gelişmeler olarak görülse de periyodun en büyük adımları “Quake” ve “Unreal Tournament” üzere çevrimiçi FPS oyunları oldu.

Yayınlar ve Devasa Turnuvalar: 2000’ler

21. Yüzyılın başlangıcı ile espor büyük bir ivme ile gelişimine devam etti. Güney Kore üzere birtakım ülkelerde espor ulusal bir cümbüş formu olarak benimsendi, World Cyber Games tüm dünyadan esporcuların iştiraki ile organize edilen birinci turnuvayı Seoul’de düzenledi. 2003 yılında birinci Electronic Sports World Cup (Elektronik Sporlar Dünya Kupası) Fransa’da gerçekleşti. 2006 yılında Amerikan televizyon kanalı USA Network üzerinden birinci espor yayını gerçekleşti. 2010’lu yıllarda Twitch’in ortaya çıkışına kadar espor yayınları popülerlik kazanmayacak olsa da Halo 2 yayını ile başlayan bu süreç günümüzdeki espor yayıncılığının başlangıcı oldu. Bu devrin en tanınan oyunlarından biri olan “StarCraft” ise düzenlenen turnuvalar ile popülerliğini hayli büyüttü.

Tüm Dünyada Kabul :2010’lar

2010’lu yıllar esporun bildiğimiz haliyle tüm dünyada kabul gördüğü ve globalleşmenin bariz bir biçimde görüldüğü yıllardı. Espor takipçilerinin dünya çapında milyonlara ulaştığı, 2013 yılında birinci League of Legends Worlds aktifliğinin düzenlendiği yıllarda ödül havuzları da bir oldukça büyük sayılara ulaştı. CS:GO, Dota 2, League of Legends üzere oyunların turnuvalarında ödül havuzları 2010’lu yıllarda milyon dolarları aşan sayılara ulaştı.

Ayrıca 2011 yılında Twitch’in çıkışı ile yayıncılık da artık esporun değerli bir kolu haline gelmişti. 2015 yılı sayılarına nazaran aylık 100 milyonu geçen izleyici sayısı hem espor ve oyun yayıncılığının ehemmiyetini, hem de bu bölümlerde yaşanan globalleşmenin değerli göstergeleri oldu.

Yeni Normaller, Günümüz ve Gelecek: 2020’ler

Covid-19 ile başlayan 2020’li yıllar hayatın her alanına olduğu üzere espora da yeni normaller getirdi. Fizikî olarak düzenlenen neredeyse bütün spor aktiflikleri iptal olurken espor turnuvalarının devam etmesi esporun daha da ilgi çekmesine sebep oldu. Yaşanan bu ilgi halihazırda devasa bir büyüme gösteren espor ile birleşince bu alana yatırımların artmasına da yer hazırladı.