Dune Evreninde Hanedanlar ve Gruplar: Bir Keşif Rehberi

Dune evreni, o kadar geniş ve karmaşık bir yapıya sahip ki, her bir haneden ve gruptan bahsetmeye kalkınca bir süre sonra kendimizi kaybolmuş hissedebiliriz. Kafamızda uçuşan tüm bu karakter ve gruplar arasında kalmak, bazen bir çöl fırtınasında kaybolmak gibidir. Neyse ki, burası bir bilgi okyanusu ve biz de yüzmeyi öğreniyoruz! Hadi gelin, en çok bilinen hanelere bir göz atalım; belki içlerinden birisi, kalbimizi fethedip bizi Dune evrenine daha da yakınlaştırır!

İlk olarak, Atreides Hanedanı’ndan bahsetmek gerek. Dük Leto Atreides, tam bir centilmen ama bazen de bir sosyal fobik gibi mesafeli kalıyor. Sevgilisi ve Bene Gesserit olan o kadınla olan ilişkisi, sanki bir romantik dramadan fırlamış gibi. Ancak bu adamın bir hayali var; oğlu Paul’un ihtişamını görmek. Ama ne yalan söyleyeyim, sanki o hayalleri gerçekleştirmek babadan oğula geçiyor. Çalışkan, disiplinli ve sadık bir grup olsalar da, bu özelliklerin bazıları diğer hanelerde kıskançlık tohumlarını ekmekte! Ah evrenin adaletsizliği, bir türlü anlam veremediğimiz kıskançlık duyguları yüzünden bu haneden kök sökebiliyor. Ama ferah olun ki, Atreides Hanesi, yine de küllerinden doğarak büyük bir değişim yaratmayı başarıyor! Artık neyin anka kuşu olduğunu biliyoruz, değil mi?

Şimdi de yan komşudan, Harkonnen Hanedanı’ndan bir selam verelim. Bu grup, hırsla beslenen karanlığın tam göbeğinde yer alıyor. Ah, Baron Harkonnen! Geçmişinizde ne kadar hırslı olduğunuzu bilmeden Muad’Dib’i anlamaya çalışsanız, başınıza geleceklerden haberiniz yok! Arrakis’i sömüren, acımasız bir düzenin sahibi olarak, etik kurallarını yerle bir etmişler. Fakat bir gün, işler tersine dönmeye başlayınca Baron’un planları suya düşer; ama tabii bu sürprizi beklemiyorlardı. O zamandan beri, Harkonnen’lar ve Atreides’ler arasında bir kapışma var ki, yüzünden bir sinema filmi çekseniz gişe rekorları kırar!

Daha sonra, Fremenler geliyor. Eh, bu grup tam bir ‘desert warrior’ tadında. Arrakis’in yerli halkı, çöl şartlarına karşı bir nevi doğa ile bütünleşmenin bir örneği. Kurtarıcılarını bekleyen bu topluluğun özlem dolu gözleri, Muad’Dib’in çıkış yapmasıyla birlikte sanki yeniden doğuyor. Sanki çöl kumları bir araya gelerek bir vaha oluşturacakmış gibi! Düşmanlarını dize getirip, kendilerine özgü bir hayata kavuşacaklar; ama hepsi birer kahraman oluyor! Arzularına ulaşmak için sabretmekte ustalaşmışlar; bu ferah görüş açıları, hayatta kalmanın anahtarı.Böylece çöl, Fremenler’in tefekkür yeri haline geliyor.

Şimdi de biraz İmparatorluğumuza göz atalım; Corrino Hanedanı. Bu hane, her halde galaksinin VIP misafirhanelerinden biri. Hatta adını duyduğunuz an civardaki herkes telefonunu açar ve “Yok artık!” der. Dük Leto ve Padişah İmparator IV. Shaddam’ın ilişkisi ise tıpkı bir aşk hikâyesi gibi, ama kitaplarda değil de politik romanlarda geçiyor! Gözlerinizi ayağa düşürebilir bu yakınlık. Bir yanda gizli düşmanlıklar ve diğer yanda yıkıcı bir rekabet yaratıyor. Padişah, muazzam ordusunu her zaman korumaya almış durumda; bu yeteneklerin birleşmesi, komşuları için baş belası oluyor.

Şimdi, işin ekonomik kısmına damga vuran CHOAM’ı anmak gerek. Yani Combine Honnete Ober Advancer Mercantiles! Şaka gibi değil mi? Neredeyse tüm ekonomik süreçleri kontrol eden bu kuruluş, sanki evrenin bir şirketi! Gerçek hayatta OPEC’ten esinlenmişler. Galaksinin petrolünü elinde tutan bu oluşum, tüm galaksinin ekonomisini yönlendiren dev bir güç. Ancak CHOAM, sadece ekonomik alanda etkili olmakla kalmıyor; siyaset arenasında da kendisine bir alan açıyor. Şimdi herkes CHOAM’ın kapısında çünkü galaksiler arası anlaşmaların anahtarı burada saklı!

Ve gelelim uzayda yolculuğu yöneten Uzay Loncası’na. Tarihi çığır açan bir kuruluş! Galaksi tarihini ikiye ayırdığınızda, bir taraf Lonca Öncesi diğer taraf ise Lonca Sonrası. Sonsuz mekânın kapılarını aralayan Lonca, yalnızca seyahat değil, bankacılıkta bile monopol gibi! İçinde bulundukları durum, bazen bir film senaryosundan çıkma gibi; zira bir hamleyle tarihin akışını katlanılmaz hale getirebiliyorlar.

Son olarak, Bene Gesserit’e özel bir parantez açalım. Bu gizli kardeşlik, adeta bir sırlar kitabını andırıyor. Zihin ve beden eğitiminden tutun, doğaüstü yeteneklere sahip bir topluluk oluşturdular. Gerçek şu ki, herkes dost bildikleriyle yeni baştan tanışmak zorunda kalacak! Bütün bu çalışmalar sonunda bir süper insana ulaşma hedefi, öyle bir anda karşılarına çıkabiliyor ki, evrende düşüncelerimizi kökünden sarsıyor.

Elbette tüm bu haneler ve gruplar belli başlı karakterlerle çeşitleniyor, ancak hepsinin yanına eklenebilecek ince düşünceler var. Bunu dünya üzerinde bulduğumuz pek çok karmaşık ilişkiye benzetebiliriz. Son olarak, burada bitirip maceranıza devam etmenizi öneriyorum. Unutmayın, Dune evreni keşfedilmeyi bekleyen bir okyanus; gitmeden öncesinde sadece bir sandal hazırlamanız yeterli. İyi seyirler!