Napoleon: Ridley Scott’ın Savaşlarla Dolu Biyografisinde Tarihin Karmaşası

Bazı adamlar tarihin o sisli ve karanlık heyulasının ötesinde bir gelecek görür ve yurtlarını o ideale doğru taşımaya adarlar ömürlerini. Bu kişilerin tarihi olaylarla dolu hayatları, bazen zaferlerle, bazen kayıplarla örülüdür. Örneğin, Napoleon oldukça fazla zafer kazanmasına rağmen, onun komutasındaki savaşlarda tam olarak 3 milyon insanın hayatını kaybettiğini biliyoruz. O, ülkesini kalkındırdı, eğitime ve sosyal hakların gelişmesine büyük katkılar sağladı. Diğer diktatörler gibi soykırım yapmadı veya kendi halkına zulmetmedi; ama bu durum, onun karakterinin karmaşıklığını görmemizi engellemiyor. İşte bu noktada, Napoleon’un gerçekte kim olduğu sorusu karşımıza çıkar. Tarihi epiklerin ustası Ridley Scott, bu sorunun cevaplarını arayan yeni bir film üretmişken bizlerin de merakını celbetmekte. Ancak, bazı adamların tarihe kazınan kanlı geçmişlerini düşünmeden geçemiyorum. Hani sorduklarında, “Bir liderde öz işinde iyi olması yeter mi?” gibi sualler—bazen bırak suyu, gerçek bir fırtına kopacak! Napoleon bu sorulara bir nebze olsun ışık tutabilir belki, ama filmdeki Napoleon’un karakterine bakınca işler biraz karışıyor.

Filmin süresi, iki buçuk saat olmasına rağmen maalesef yeterli gelmiyor. Napoleon’un hayatı o kadar dolu ki, olaylar arasında hızla geçmeden anlatmaları mümkün değil. Bu yüzden, filmin temposuna ayak uydurmak oldukça zor. Bir sahneyi daha sindiremeden bir yenisi devreye giriyor; bu da izleyeni biraz yoruyor açıkçası. Ayrıca, ne kadar harika bir oyunculuk sergilenirse sergilensin, Napoleon’a Maximus veya Balian gibi bağ kurmak da bir hayli güç. Çünkü özünde hırslı, bencil ve fena halde kompleksli bir adam. Film zaten onun hayatının en “en iyi” anlarını aktardığı için, ne Josephine ile arasındaki bağı tam olarak kavrayabiliyoruz ne de filme serpiştirilen güvensizliklerden bir empati kurabiliyoruz. Hani bir şekilde, izleyici olarak bize “Tamam, tamam anladık! Adam bir yere gelmiş ama ne meyanda?” diye bir his bırakıyor. Şimdi bunu derken sanki film kötüymüş gibi gelebilir; ama tam aksine, film çok güzel. Hatta çok, ama çok güzel! Fakat bir sorun var: film, esasen bir fragmanın acısını çekiyor!

Az önce söylediğimiz gibi bu bir Apple+ yapımı ve muhtemelen filmin sinema süresi dolduğunda o platformda 4 saat 10 dakikalık bir devasa yönetmen kutusu versiyonu da gelecek. Ve tıpkı Kingdom of Heaven’da olduğu gibi, o versiyonun da filmin puanını net bir şekilde yükselteceğini düşünüyoruz. Bu yüzden, o geldiğinde tekrar konuşalım diyorum; çünkü o versiyon, tanımadığımız pek çok yeni bilgi sunacaktır kesinlikle. Josephine’i oynayan Vanessa Kirby ise her filminde çıtayı yükselten müthiş bir oyuncu; onun Napoleon üstünde kurduğu tahakküm, Napoleon’un Fransa ve dünyanın geri kalanı üzerindeki tahakkümünden daha güçlü bir his veriyor bize, film en azından bunu başarıyor. Devasa savaş sahneleri ise, Napoleon’un askeri dehasını ve savaş stratejilerini çok net bir şekilde sunarken, görsel bir ziyafet de sunuyor. Ancak bu noktada, filmi tarihin bir izdüşümü gibi görmek yanıltıcı olabilir. Zira tarih, sadece anlatanların perspektifidir; Scott’un bu mirasa kendi yorumunu katması filmi bir belgesel olmaktan çıkartmaktadır. Hatta tam bu sebepten dolayı, yapımın yüksek komedi oranını özellikle beğendim. Yani, bu filmde gülmekten gözlerimden yaş gelmedi değil, ama dikkat edin! Kuru bir diyalog olursa, o zaman durum bir nebze dramatik hale gelir!

Toparlayacak olursak, bu haliyle fazla eksikleri olan, sıradan bir biyografi olarak göz önüne serilen bir iş var elimizde. Tabii ki bu film salt sinemasal zevk anlamında üst düzey bir yapıt, ama draması ve diyalogları biraz kuru kalmış. Yönetmenin versiyonu, elbette içinden sıcak çikolatanın aktığı has bir Fransız kruvasanı gibi kalacaktır. Ancak o ana yemek gelene kadar, önümüze gelen bu ordövr tabağında da gayet leziz ve tadı sinemada çıkacak güzellikler mevcut, tatmasını bilene… Eğer tarihin daha az bilinen ince detaylarını merak ediyorsanız, *Napoleon* oldukça doğru bir seçim olabilir. Editörün Notu: Tarihçilerin hiç anlatmadığı bir Napoleon’u dinlemek, her zaman zihin açıcıdır. Scott’ın penceresindeki muazzam savaş sahneleri, bolca Josephine ve güvensizlikle yoğrulmuş bir lider, bizi selamlıyor. Filmin Notu: 3,5 Yönetmen: Ridley Scott Oyuncular: Joaquin Phoenix, Vanessa Kirby, Tahar Rahim, Ben Miles IMDB Notu: 6,9