Anno Serisi ve Anno 1800

İlk oyunu 1998 yılında piyasaya sürülen Anno serisi, strateji oyunları arasında kendine özgü bir yer edinmiş durumda. The Settlers veya yakın dönemde 6. oyunu ile karşımıza çıkan Tropico gibi yapımlarla benzer oyun tarzlarını paylaşsa da, ele aldığı dönemler ve sunduğu senaryo modlarıyla farklı bir deneyim sunmayı başarmıştır. Geçmişteki iki oyunda seriyi geleceğe taşıyan yapımcılar, özellikle son oyunun bu yönüyle oyuncuların beklentilerini karşılayamadığına dikkat çekilmektedir. Ancak, Anno 1800 ile birlikte serinin 7. oyunu, Endüstri Devrimi dönemine geri dönerek köklerine dönüş yapıyor ve bu hamlenin ne denli yerinde olduğu gözlemleniyor.

1800’lerin İhtişamı

Anno 1800, şehir kurma-strateji oyunlarında alışık olduğumuz iki temel mod ile karşımıza çıkıyor: senaryo modu ve serbest oynama (sandbox) modu. Senaryo modundaki hikaye, etkileyici bir film senaryosu olmasa da, bu tür bir oyun için yeterli bir derinlik sunuyor. Oyunun ana karakteri, sakin bir sahil kasabasına yerleşmiş, gündelik yaşamını sürdüren bir birey. Ancak bir gün, kız kardeşi Hannah’dan aldığı mektup ile hayatı altüst oluyor; babasının ihanetle suçlanıp hapsedildiğini ve sonrasında öldüğünü öğreniyor. Hemen bir gemiye atlayarak kız kardeşinin yanına gidiyor. Cenaze sonrası, Hannah elde kalan parayla bir ada satın almış ve sıfırdan başlayarak kendilerini ispatlamaları gerektiğini söylüyor. Böylece ilk adalarına yerleşiyor ve gelişmeleri için mücadeleye başlıyoruz. Şehir yönetimi ile uğraşırken, kötü niyetli amca Edward Goode ve Kraliçe’nin temsilcisi Sir Archibald Blake ile de ilişkilerimizi yönetmek durumundayız. Bu süreçte, karakterlerimizin babası Samuel’in ölümünün ardındaki sırları açığa çıkarmak için bir yolculuğa çıkıyoruz. Bu yolculuk, bizi Yeni Dünya’ya, Latin Amerika kıyılarına götürüyor ve burada “Pyrphorians” adlı gizli bir örgütle çatışmaya giriyoruz. Bu örgüt, “Yakarız bu gezegeni” mottosuyla hareket etmekte ve onlara karşı mücadele vermek durumundayız.

Şehir Kurmanın İncelikleri

Anno 1800, temel olarak şehir kurma ve kaynak yönetimi dinamiklerine dayansa da, sadece bunlarla sınırlı değil. İlk şehrinize yerleştiğinizde, yalnızca bir liman ve marketten oluşan bir toprak parçasınız. İlk adım olarak evler inşa edip nüfusu buraya çekmeye çalışıyorsunuz. Ardından ormanlardan odun toplayarak yeni inşaatlar için kereste üretiyor, tarlalar kurup buğday yetiştiriyor ve un üretim süreçlerini tamamlayarak ekmek yapıyorsunuz. Adım adım açılan yeni üretim zincirleri ile çeşit çeşit ürünler üretmeye başlıyorsunuz. Amaç oldukça basit: Daha fazla nüfus, daha fazla üretim ve daha büyük, müreffeh şehirler. Şehir kalabalıklaştıkça, ihtiyaçlar da çeşitleniyor ve dengeleri yakından takip etmeniz gerekiyor.

Görevler ve Savaşlar

Oyun içerisinde yalnızca üretim zinciri kurmakla kalmıyorsunuz. Kurtarma görevleri, koruma (eskort) görevleri, saldırı veya yok etme görevleri gibi çeşitli görevler alabiliyorsunuz. Şehirdeki kundakçıları avlama, sarhoş kocayı meyhaneden toplama veya başıboş köpekleri toplama gibi görevlerle karşılaşabiliyorsunuz. Keşif veya sefer (expedition) görevleri de oldukça ilginç. Ana hikayede ilerlerken, örneğin Isabel Sarmento’yu bulmak için çıktığınız seferler veya korsan avlama görevleri gibi değişik görevler mevcut. Bu görevler, Frostpunk’taki tercihler gibi düşünülse de, o kadar derin bir seçim sistemi sunmuyor; daha çok mini oyun tarzında kısımlar olarak karşımıza çıkıyor.

Diplomasi ve Strateji

Oyun, savaşlar ve diplomasi unsurlarını da barındırıyor. Diğer liderlerle olan ilişkilerinizi iyi yönetmek oldukça önemli. Bazen kibirli komşularınızla çatışmalar yaşayabilir veya sürtüşmelere girebilirsiniz. “Para her kapıyı açar” prensibini benimsemek de mümkün; çünkü rakip adaları ele geçirmenin bir yolu da onları satın almak. Ancak, rakip adayı nasıl elde ederseniz edin, orada her şeyi sıfırdan inşa etmek zorunda kalıyorsunuz ki bu bazı oyuncular için rahatsız edici olabilir. Belki Civilization’daki gibi bir miktar yıkım ve isyan ile karşılaşmak, işleri daha ilginç hale getirebilirdi.

Şehir Yönetiminde Yenilikler

Şehirlerde barınma ihtiyacını karşılayan binalar, yükseltmelerle geliştirilebiliyor. Başlangıçta inşa ettiğiniz binalar, ilk sınıf çalışanlar için uygunken, yeni sınıflar için bu binaları geliştirmek zorundasınız. Geliştirmeleri geri alabilme imkânı, hızlı reaksiyon almanız gereken durumlarda kullanışlı bir yöntem sunuyor. Eski Dünya’daki çalışan sınıfları; Çiftçi, İşçi, Esnaf, Mühendis ve Yatırımcı iken, Yeni Dünya’da Jornaleros ve Obreros sınıfları ile karşılaşıyoruz. Bu ayrım, tarihi bir arka plana dayalı olarak mantıklı bir şekilde oluşturulmuş. Yeni Dünya’ya geçişle birlikte ürünlerin de çeşitlendiğini görüyoruz; muz, kahve, tortilla gibi yeni ürünler listemize ekleniyor. Dolayısıyla, bu ürünleri üreteceğiniz binalar ve tarlalar da farklılık gösteriyor. İki dünyada benzer bir mantıkla çalışmakla birlikte, oynanış biçimi açısından belirgin farklılıklar mevcut.

Toplum Mutluluğu ve Sorunlar

Halkın mutluluğunu sağlamak için kilise, okul gibi yapılar inşa etmenin yanı sıra, çevre düzenlemeleri yaparak halkınızın yaşam kalitesini artırabilirsiniz. Yangınlar ve isyanlar, şehirlerin gelişiminde karşılaşabileceğiniz temel sorunlar arasında. Bu nedenle, şehrinizi geliştirdikçe itfaiye merkezleri ve karakolları mümkün olan her köşeye inşa etmeyi unutmamalısınız. Ayrıca, belirli aralıklarla basılan gazetelerde yer alan haberler halkın mutluluğunu ve tüketim alışkanlıklarını etkileyebiliyor. Gazetede hangi haberlerin yer alacağını belirleyerek halkın hangi bilgileri alacağını kontrol edebilirsiniz.

Olumsuz Eleştiriler

Oyunun en büyük eksiklerinden biri, yüksek fiyatlandırması. 60$ gibi bir etiketle çıkması, ne kadar iyi bir strateji oyunu olursa olsun, makul görünmüyor. Ayrıca, nadir de olsa yaşanan FPS düşüşleri de dikkat çeken bir sorun. Bir diğer rahatsız edici detay ise, koruma (eskort) görevlerinde, diğer gemilerin hızının sizin gemilerinizden fazla olması. Koruyacağınız gemi hızla uzaklaşırken, sizin geminizin yavaş ilerlemesi sinir bozucu olabiliyor ve bu durum görevlerin yerine getirilememesine yol açabiliyor.

Özetlemek gerekirse, Anno 1800, birkaç ufak kusuruna rağmen, oldukça iyi bir şehir kurma-strateji oyunu olarak karşımıza çıkıyor. “Şu hedefe ulaşayım, bir de şunu inşa edeyim, bu da eksik kalmasın” derken, saatlerin nasıl geçtiğini anlamıyorsunuz. Bu nedenle, türü içerisinde önerilen oyunlardan biri haline geliyor. Ancak, fiyatı konusunda bir iyileştirme yapılması gerektiği aşikar.