Oyun endüstrisi, yıllar içerisinde büyük ilerlemeler kaydetti. Ancak bu gelişmelerin hepsi olumlu olmamış; kimi zaman kötü adımlar da atılmış. Mikro ödemelerin artması, pc optimizasyon problemleri ve aşırı erken akses gibi sıkıntılar, bunlara örnek teşkil ediyor. Ancak, kötü yanları bir kenara bıraktığımızda, dikkate değer bir gelişme olarak bağımsız oyun sayısının artışını görüyoruz. Steam verilerine göre, 2008’de platformda yalnızca 29 oyun bulunmaktayken, bu sayı 2025 itibariyle (yılın bitmesine dört ay kala) 5821’e ulaşmış durumda. O zamanlar her oyunun Steam’de yayımlanmadığını unutmamak gerekir ama, istatistiksel veriler bu şekilde.
Bu bağlamda, 2008 yılında çıkan küçük bir bağımsız oyun olan Off, dikkat çeken bir örnek. Steam üzerinde hiç yayımlanmamış olan bu oyun, yalnızca Fransızca dilinde piyasaya sürülmüştü. Ancak hayranlar tarafından 2011 yılında yapılan İngilizce çeviri ile daha geniş bir oyuncu kitlesine ulaşma fırsatı buldu. Zamanla kült bir klasik haline gelen Off, Toby Fox’un Undertale gibi ünlü bir eseri yaratırken ilham aldığı yapımlardan biri olma özelliğini taşıyor. Beklenenin aksine, Off büyük kitlelere ulaşamayan bir yapım olarak, daha küçük ama tutkulu bir hayran grubu tarafından benimsenmiş bir klasik haline geldi. Günümüzde bağımsız oyunların artış gösterdiği bu zamanda, radarların altında kalmış bu eseri yeniden gündeme getirmeye karar verdiler. İlk çıkışından 17 yıl sonra, Off nihayet resmi bir İngilizce çeviri ile yeniden karşımıza çıkıyor.
Dünyayı Saflaştırmak!
Off’un hikayesine baktığınızda, oldukça basit bir amaca sahip olduğunu görüyorsunuz. Controledilen karakter The Batter, kasvetli ve karanlık bir dünyayı “saflaştırmaya” çalışmakta. Beyzbol forması giyen The Batter, bu amaçta rehberliğini The Judge adlı bir kediden alıyor. Bu sayede, üç farklı bölgeye ayrılan evrenin her birinde bir koruyucu bulunduğunu ve bu koruyucuların yok edilmesi gerektiğini öğreniyoruz. Özetle, Off’un temel hedefi oldukça açık, fakat bu basit amaç oyununu kült bir klasik olma yolunda ilerleten etken değil. Asıl deri ve etkileyici hikaye katmanları, oyunun gerçek gücünü yansıtıyor. Oynadıkça bu hikayenin derinliklerini, karşılaştığınız metaforları ve karakterlerin temsil ettiklerini yavaşça anlamaya başlıyorsunuz. Oyunun sona yaklaşırken, tüm bu parçaların nasıl bir araya geldiğini görmek gerçekten büyüleyici. Spoiler vermeden detaylandırmak zor, ama son bir saat boyunca ağzım açık bir şekilde oynadım.
Off’un bu derin yapısı, onu rahatsız edici bir deneyim haline getiriyor. Mekanlara girdiğinizde, NPC’lerin tedirgin tavırları ve çevrenin bunaltıcı atmosferi birleştiğinde, midenizin düğümlenmesine sebep oluyor. Bunu ucuz korku yöntemleri olmadan gerçekleştiriyor; atmosferi adeta derinizin altına işleyerek sizi ürkütüyor. Psikolojik korkunun en güçlü hissedildiği anlardan biri, oyunun gerektiğinde dördüncü duvarı yıkmasıyla ortaya çıkıyor. Örneğin, The Batter ve The Judge’ın ilk karşılaşmasında, oyun sizden bir isim girmenizi istiyor. Ben, doğal olarak karakterime “Goyun” adını verdim. Ancak The Batter’ın adı değişmedi; oyunda şu diyalogla karşılaştım:
- TJ: “Ekran başındaki arkadaşının bir adı var mı?”
- TB: “Onun adı Goyun. Bizimle konuşamaz ama görüp duyabilir.”
Bu dördüncü duvar kırılması, oyunun geri kalanında da sürekli bir psikolojik gerginlik havası oluşturuyor.
Basit Mekanikler, Derin Bulmacalar
Off, RPG Maker motoru ile orijinaline göre derin bir oynanış sunmuyor. Unity ile yeniden yapımı gerçekleştirilmiş olsa dahi, orijinaline sadık kalmaya çalışarak mekanikleri pek değiştirmemişler. Sonuç olarak, aksiyon yönü oldukça yüzeysel kalmış. Sıra tabanlı savaş sistemine sahip olan Off’u, fazla bir taktik düşünmeden oynayabilirsiniz. Her bölgede doğaüstü varlıklar ediniyor ve hayaletler gibi yaratıkları temizlemeye çalışıyorsunuz.
Teorik olarak her düşmanın kendine has zayıflıkları var, fakat pratikte bu durum büyük bir hayal kırıklığına dönüşüyor. Oyun, herhangi bir zorluk seviyesi sunmuyor ve savaşların çoğu, yalnızca saldırı komutuna basarak ve ara ara can yenileyerek geçiyor. “Ben taktik geliştirip düşmanın zayıflıklarını değerlendireyim” derseniz de, oyun sizi ödüllendirmiyor; bu tür hamleler savaş süresini uzatmanın ötesinde bir fayda sağlamıyor.
Off’un oynanışını kurtaran nokta, bulmacalar. İlk bölümlerdeki bulmacalar oldukça basit mantığa dayanıyor. Duvarda yazılı olan numaraları, numpad düzeninde belirlenen kutular aracılığıyla doğru sırayla girmeniz gerekiyor. Oyun boyunca bu numara dizilimi bulmacaları devam etse de, süreç içinde pek çok farklı bulmaca mekanizmasıyla karşılaşıyorsunuz. Özellikle son iki saate geldiğinizde bir not defteri ve kalem bulundurmanızı ısrarla öneririm.
Sıra tabanlı dövüşler ve bulmacalar dışında Off’un sunduğu pek bir şey yok. RPG Maker motorunun teknik sınırlamalarını bulmacalar ve atmosfer ile kapatıyor ve bunu oldukça iyi bir şekilde yapıyor. Bazı bulmacalar gerçekten kafa yoracak kadar zorlayıcı olurken, bazıları sadece basit bir ayrıntıyı gözden kaçırmanız nedeniyle zor gibi duran ama aslında kolay çözümler sunmaktadır. Oyun dengesini öyle güzel kurmuş ki, hiçbir bölümünde oyuncuyu bunalıma sokmuyor.
El Yapımı “Rahatsız Edicilik”
Off, göz alıcı piksel sanatına veya detaylı çevre tasarımlarına sahip değil. Piksel kullanılan alanlarda dahi, öncelik genelde önemli karakterlerin çizimlerine verilmiş. Çevresel tasarımlar genellikle yalnızca “orada bulunsun” çerçevesinde eklenmiş gibi görünüyor. Bu durum, oyuna garip bir hava katıyor. (Biraz OFF gibi hissediliyor, eheh.) Ancak savaş ekranındaki karakter çizimlerinde göze çarpan bir emek mevcut. Düşman tasarımlarına bakarken hem ürküyorsunuz hem de rahatsız oluyorsunuz. Müziğin ve seslerin etkili kullanımıyla atmosfer daha da güçleniyor. Muhtemelen müzik kalitesi, Undertale veya Omori seviyesine ulaşmamış olsa da, genel olarak hoşuma gittiğini söyleyebilirim.
Yıllanmış Bir Şarap…
Sonuç olarak, Off sizi oynanış derinliğiyle etkilemeye çalışan bir oyun değil. Ne göz alıcı grafikleri var, ne de aksiyonuyla dikkat çekiyor. Ancak atmosferi, derin alt metinleri ve sürekli huzursuz eden hikaye yapısıyla eşsiz bir deneyim sunmayı başarıyor. Bunu hala tartışılır bir hale getiren unsur da bu. Zaman zaman boğucu, bazen rahatsız edici, bazen de “şu an ne oynuyorum?” dedirten bir yolculuk. Eğer Undertale ya da Omori gibi oyunları seviyorsanız, Off’a bir şans verip, onların köklerini görebilirsiniz.
